صفحه اصلی 
میکروبلاگ 
صفحه اخبار 
تالار افتخارات 
تالار مشاهیر 
تماس با ما 
به گزارش "ورزش سه" حسرت چهل و هفت ساله‌ای که با امیر قلعه‌نویی هم به پایان نرسید و باید دست‌کم چهار سال دیگر برای رسیدن به فینال، منتظر بمانیم. پس از پیروزی ایران در برابر ژاپن و روحیه مضاعف تیم، همه نگاه‌ها به ایران دوخته شده بود و شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که ایران سد محکمی به نام قطر را در برابر خود ببیند؛ از طرفی این روحیه مضاعف در تیم مقابل که به عنوان میزبان و نیز مدافع عنوان قهرمانی در این مسابقات حضور داشت؛ نیز دیده می‌شد.
ما در این قسمت به واکاوی دلایل فنی شکست ایران مقابل قطر می‌پردازیم؛ نکاتی که سوای بعد روانی و سایر ابعاد دیگر لحاظ شده است.
آرایشی به ظاهر منطقی؛ اما ناکارآمد به
لحاظ سبک بازی
تیم ایران در این بازی با آرایش پایه 1-3-2-4 حضور پیدا کرد. در ادامه
شعاع حرکتی و شرح وظایف بازیکنان را برحسب پلن اصلی تیم بررسی خواهیم
کرد.
ترکیبی که با حضور ابراهیمی و
عزت‌اللهی یعنی دو هافبک دفاعی (پست 6) و قدوس در نقش بازی‌ساز (پست
10) شکل گرفته است.
ابراهیمی به طور مشخص به عنوان یک هافبک نگهدارنده (Holding
midfielder) تخریب‌گر، و عزت اللهی به عنوان هافبک نگهدارنده ایستا و
فضاگیر در زمین دیده می‌شوند؛ اما سامان قدوس در این دیدار، با
شعاع‌های حرکتی نا موزون (مشخصا در نیمه اول) و نیز عدم بازی موثر
نشان داد دست‌کم در این مسابقه، درک مشخص و صحیحی از پست 10 به عنوان
بازی‌ساز نداشته و به عنوان یک هافبک پست 6 بازی‌ساز در جلو دو هافبک
دیگر فعالیت می‌کند. در حقیقت تیم در ابتدا با سه هافبک میانی پست 6
بازی را آغاز می‌کند.
این شاید یکی از بزرگترین مشکلات ترکیب اولیه تیم است؛ چرا که استفاده از سه هافبک میانی پست 6 سوای مطابق نبودن با سبک بازی ایران، زمانی استفاده می‌شود که تیم بخواهد شدیدا مالکانه بازی کند و فولبک‌ها (مدافعان کناری) تا حد امکان در حمله مشارکت داشته باشند.
استراتژی امیر قلعه‌نویی در این دیدار کمی به بازی ژاپن شباهت دارد؛ یعنی استفاده از بازی مستقیم، با این تفاوت که برخی از بازیکنان شعاع حرکتی متفاوت‌تری به خود گرفته‌اند. در چنین وضعیتی، ما نیاز به بازیکن میانی انتقالی (هافبک پست 8) داریم؛ که متاسفانه در تیم دیده نمی‌شود.
مورد دیگر نیز این است که عزت‌اللهی و ابراهیمی سبک بازی با ضرب آهنگ پایین دارند و در این سبک، به لحاظ قابلیت پاس‌دهی سریع و انتقالی هم‌خوانی آنچنانی دیده نمی‌شود.
رضائیان مطابق تمام بازی‌ها، بازیکن Flank (گوشه) سمت راست است و در هنگام نفوذ، جهانبخش به داخل حرکت می‌کند، یعنی در Half-space (نیم فضا) و کانال مرکزی حضور دارد.
البته این موضوع در شرایط مختلف دستخوش تغییراتی نیز می‌شود. باید اشاره داشت که حضور جهانبخش، به طور مشخص در این دیدار نسبت به دیدارهای گذشته، در کانال میانی کمتر و نیم فضای راست بیشتر است.
حاج‌صفی نیز شعاع حرکتی مشابه با بازی ژاپن دارد. یعنی در مواقع لزوم، از فلنک سمت چپ نفوذ می‌کند، اما به طور کلی بیشتر در نقش فولبک ایستا در این مسابقه دیده می‌شود که عمدتا روی نیم فضا و فلنک سمت چپ جای‌گیری کرده است.
آزمون در این بازی عملکرد مهاجم کاذب (مهاجمی که معکوس نفوذ می‌کند = False 9) را زمانی ایفا می‌کند که می‌خواهد توپ بلند ارسال شده را برای طارمی در فضای پشت مدافعین با سر هدایت کند.
حضور طارمی به عنوان وینگر سمت چپ (در نیمه اول)، ابدا باعث غافلگیری تیم قطر نشده است؛ چرا که او به خوبی مهار شده و به نظر می‌رسد کارایی و تاثیری که در بازی‌های پیشین، به عنوان پست 10 داشته را در این دیدار ندارد.
ساختار دفاعی
شکننده
تیم ایران در پرسینگ، علی‌رغم عملکرد نسبتا قابل قبول در دیدارهای
گذشته، در این بازی عملکرد خوبی نداشته و چهار بازیکن جلوی زمین، در
بسیاری از اوقات با یک پاس طولی بازیکنان حریف، جا می‌مانند و اصطلاحا
پرس شکسته می‌شود.
دلیل اصلی شکسته شدن پرس این است که
فاصله زیاد بین خطوط وجود دارد یعنی خط اول فشار، به طور قاطع وارد
چالش و درگیری می‌شوند، ولی خطوط بعدی، فضای عمقی زیادی را به حریف
داده‌اند و خط دفاعی با خط فشار تیم هماهنگی عرضی و عمقی ندارد.
تصویر زیر ایران را در وضعیت Mid Pressing (پرس از میانه میدان) نشان
می‌دهد.
این عملکرد ضعیف در فاز دفاعی صرفا به
حالت پرسینگ محدود نمی‌شود. برای مثال در تصویر زیر ایران در یک وضعیت
Low Block قرار دارد.
همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌شود، Compactness (فشردگی) بیش از حد
در عمق، فضای موثری را در نیم فضاها و نیز کناره‌های زمین به حریف
داده است. به گونه‌ای که حتی اگر قطر با یک پاس بلند منطقه بازی را
عوض کند، به دلیل جای‌گیری نامناسب بازیکنان ایران توانایی سوئیچ کردن
در زمان‌بندی مناسب را نخواهند داشت.
از طرفی فشردگی عمقی تیم (به جز خط دفاعی) به قدری زیاد است که در این حالت تیم را از حالت Unit (واحد) خارج کرده و فضای موثری را در بین خطوط تقدیم حریف کرده است.
در خصوص ازهم‌گسیختگی یونیت دفاعی تیم ایران باید اشاره داشت که روی حرکت بدون توپ معزعلی و یوسف فضای شوت‌زنی برای ابوالسلام ایجاد شد و آنها روی اشتباه فاحش مدافعان، در شرایطی ایده‌آل اقدام به شوت‌زنی کرده و به گل تساوی رسیدند.
به تصویر زیر نگاه کنید، بلاک عجیب بازیکنان ایران یک وضعیت هفت در مقابل پنج را به وجود آورده است. این یعنی در سمت مخالف، لااقل یک بازیکن قطر در شرایط Third-man runs بدون هیچگونه مزاحمتی قرار دارد.
یکی از دلایل ضعف ایران در بازی‌سازی موثر از عقب زمین، پرسینگ خوب تیم قطر است که با شدت بسیار زیاد، نظم و یکپارچگی در حال انجام است. این پرسینگ منظم در دقایق مختلف بازی، ایران را وادار به بازی مستقیم می‌کند به‌گونه‌ای که در نیمه نخست، ایران حتی یک بازی‌سازی موفق از عقب زمین ندارد! و در اغلب اوقات بازی مستقیم توسط بیرانوند و یا مدافعین در دستور کار است. مطابق چند تصویر زیر، پرسینگ شدید قطر با تاکید بر بستن عمق و تله‌گذاری روی کناره‌ها درحال انجام فاصله بین خطوط منطقی و خط دفاع در جایگاه مناسبی نسبت به خط فشار اولیه قرار گرفته است (تیم فشردگی منطقی در طول و عرض دارد).
تیم قطر در شاخص PPDA (شاخصی که شدت
High Pressing تیم با آن سنجش می‌شود) با میزان 19/7 پس از ژاپن
بهترین تیم جام است (این عدد بیان گر این است که قطر به طور میانگین
در هر بازی پس از 19/7 پاس، توپ را از حریف پس می‌گیرد یا یک واکنش
موفق دفاعی انجام می‌دهد).
ایران نیز در این شاخص با میزان 33/7، پس از قطر در جایگاه سوم
است.
در تصاویر زیر یکی از پلن‌های موثر تیم قطر را به هنگام پرسینگ از بالای زمین مشاهده می‌کنید که بیرانوند را ناچار به بازی مستقیم بلند کرده است که در ادامه توپ به بیرون رفته و قطر صاحب توپ می‌شود. در تصویر دوم هم جای‌گیری مابقی بازیکنان خط عقب زمین نیز قابل رؤیت است.
در شاخص Challenge Intensity (شاخصی
که تعداد اقدامات دفاعی یک تیم را به ازای یک دقیقه مالکیت حریف
اندازه‌گیری می‌کند) تیم قطر با تعداد 7.5 و اختلافی فاحش نسبت به
تمام تیم‌های جام برتر است. همچنین در شاخص Defensive Duels (دوئل‌های
دفاعی) مجموعا با 426 دوئل دفاعی موفق، پس از اردن در جایگاه دوم قرار
دارند. ایران از این منظر با 363 دوئل دفاعی موفق در جایگاه پنجم قرار
دارد.
این بدان معناست که بازیکنان قطر از میزان جنگندگی بالایی برخوردار
هستند و حتی در آمارهای دفاعی فردی هم در بهترین وضعیت و بالاتر از
ایران قرار دارند.
قابل پیش‌بینی در
حمله
کم‌لطفی است اگر عملکرد خوب شاگردان قلعه‌نویی را در این جام نادیده
بگیریم؛ تیم ایران به طور کلی در شاخص Expected Goals (xG) در شرایط
بسیار خوبی قرار دارد. آنها مجموعا با امید گل 13.24 پس از کره جنوبی
در جایگاه دوم هستند. و قطر با آمار عجیب 6.5 در جایگاه یازدهم قرار
دارد.
در این مسابقه بر خلاف اینکه عملکرد ایران در فاز حمله به جز دقایقی از بازی، شکننده به نظر می‌رسید اما شاگردان قلعه‌نویی در این دیدار نیز توانستند امید گل 2.72 را نسبت به 1.69 حریف خلق کنند.
تیم ایران با دو پلن مشخص در این دیدار ظاهر شده است؛ اول استفاده از فضای پشت مدافعان حریف، از طریق توپ‌های بلند و پاس‌های طولی خط شکن و دوم ارسال از جناحین و بهره از قدرت سرزنی مهاجمان تیم که به نظر می‌رسد قطر آنالیز دقیقی از ایران در این خصوص داشته است.
قلعه‌نویی در این دیدار روی توپ‌های بلند حساب ویژه‌ای باز کرده بود؛ به گونه‌ای که حتی جواب هم گرفت! آنها در دقیقه 4 توسط اوت بلند جهانبخش و سراسیمگی مدافعان حریف، توسط سردار آزمون به گل رسیدند.
این روند تا پایان ادامه داشت و ایران با ارسال‌های متعدد (عمدتا از سمت راست) سعی در رسیدن به گل داشت. همان‌طور که مشاهده می‌کنید در اغلب لحظات بازی بازیکنان سر زن درون محوطه جریمه طارمی، آزمون و محبی هستند.
نداشتن پلن جایگزین از سوی کادرفنی تیم ملی، بازی یکنواخت و قابل پیش‌بینی قطر را در وضعیت پایدارتری قرار داد تا آنها با استفاده از یک عرض پنج نفره برای پوشش دقیق کناره‌ها، سه مدافع میانی برای مهار بازیکنان سرزن ایران و همچنین یک یونت 2-3 در جلوی ساختار دفاعی‌شان در یک شرایط ایده‌آل قرار گرفته و به سلامت از این مرحله عبور کنند.
استفاده از یک عرض پنج نفره برای پوشش دقیق کناره‌ها، سه مدافع میانی برای مهار بازیکنان سرزن ایران و همچنین یک یونیت 2-3 در جلوی ساختار دفاعی قطر را در یک شرایط ایده‌آل دفاعی قرار داد تا آنها بتوانند از این مرحله به سلامت عبور کنند.
جمع‌بندی
تیم ایران در بسیاری از شاخص‌های آماری فردی و تیمی از همتای خود در
جایگاه بالاتری است، ولی همان‌طور که اشاره شد ضعف بارز ایران در
ساختار دفاعی، انتقال‌های منفی و اشتباهات فاحش فردی که
می‌تواند نشئت گرفته ازهیجانات، فشار روانی و سایر موارد باشد؛ موجب
شکست در این دیدار شده است. تیمی مثل قطر با امید گل خلق شده 5/6 در
مجموع شش بازی، فینالیست جام است و تیم‌های ایران و کره جنوبی هر کدام
با امید گل بالای 13 از دور مسابقات کنار زده شده‌اند.
به نظر می‌رسد بازی زیبا و مالکانه، همراه با خلق موقعیت‌های فراوان و نیز رسیدن به گل زمانی ارزشمند و موثر است که همراه با یک ساختار دفاعی منظم و دقیق باشد.
تحلیل و آنالیز: امیرحسین شادمان
جهت ارسال نظر ابتدا عضو شده یا وارد شوید