در قسمت دوم میز تاکتیک با هومن افاضلی، سیستم بازی پرسپولیس، استقلال و سپاهان روی برد بررسی شد

پیش از ظهر امروز قسمت اول گفتگو با هومن افاضلی در برنامه میز تاکتیک طرفداری تقدیم شما شد. حالا با قسمت دوم این برنامه در خدمت شما هستیم. در قسمت دوم برنامه سامان خدائی از هومن افاضلی درخصوص دستاوردهای تاکتیکی نیم فصل اول لیگ پرسید. همچنین از تفاوت های تیم های مدعی از هومن افاضلی سوال شد. افاضلی مس رفسنجان را نیز یکی از 5 مدعی اصلی لیگ برتر دانست و محمد ربیعی را به عنوان بهترین مربی لیگ معرفی کرد. در ادامه گفتگو شکل بازی تیم های پرسپولیس، استقلال و سپاهان روی میز تاکتیک آنالیز و بررسی شد. این بخش را حتما ببینید:

مهم ترین دستاورد تاکتیکی لیگ برتر در نیم فصل اول چه بوده؟ البته قبل از این گفتید که تنوع تاکتیکی زیاد داشته ایم اگر بتوان این را دستاورد دانست.

تنها دستاوردی که به لحاظ تاکتیکی داشته ایم، همین تنوع بیشتر تاکتیکی بوده است. تعداد تیم های بیشتری متنوع بازی کرده اند بر مبنای استراتژی و گیم پلنی که در هر بازی داشته اند که این برای لیگ ما خوب است و به تیم ملی نیز کمک می کند تا متنوع بازی کند اما اینکه بگویم کسی در لیگ تحول ایجاد کرده، من هنوز چنین چیزی ندیده ام.

در نیم فصل اول، ما سه تیم مدعی قهرمانی داشتیم. استقلال، پرسپولیس و سپاهان. البته گل گهر هم قبل از کسر امتیاز بالانشین بود. کدام از این سه تیم را از نظر تاکتیکی قوی تر می بینید و اصولا این سه تیم با هم چه تفاوت هایی دارند؟

اجازه بدهید من نام 5 تیم را ببرم. استقلال، پرسپولیس، سپاهان، گل گهر و مس رفسنجان. مس را هم از نظر بازی جزو تاپ های لیگ به لحاظ کیفیت بازی می دانم. اگر از من بپرسید بهترین مربی لیگ چه کسی بوده است، البته امیر قلعه نویی نیاز به تعریف من ندارد و سابقه اش نیز در سال های اخیر مشخص بوده است، ولی ایشان موفقیت هایش پشت سرش بوده و می خواهم مربیان جوانتر را بالا ببرم. با احترام به امیر قلعه نویی که هنوز هم بهترین مربی ایران است، می خواهم بگویم محمد ربیعی امسال نسبت به بقیه مربیان کار متفاوت تری انجام داده و اگر از من بپرسید امسال بهترین مربی لیگ کیست، می گویم محمد ربیعی. زیرا توانسته یک تیم از لیگ یک آمده را ظرف 2 سال باثبات کند و حالا از لحاظ شخصیتی به جایی برساند که با تیم های بالای جدول رقابت کند. این هم بحث مدیریت و هم فنی در ان دخیل است. طبیعتا باشگاهی نیز با آن دارد که همراهش است. مدیریت مهم ترین فاکتور در فوتبال است. مدیریت است که بازیکن خوب می خرد، بودجه فراهم می کند و مربی خوب می آورد. وقتی مدیریتی خوب نیست، همه این ها هم از بین می رود. طبیعتا باشگاه هم شرایط مناسبی دارد ولی ما باشگاه های دیگری داریم که چنین شرایطی دارند ولی موفق نیستند. بنابراین آن بخش آخر مربوط به شخص آقای ربیعی است که می دانم انرژی زیادی برای کارش می گذارد. وقتی تیمی از پایین به بالا می آید، یک سری چیزها را به لحاظ ساختار و امکانات و هویتی در اختیار ندارد. این ها نیاز به زمان و جهت درست دارند. الان مس رفسنجان در جهت بسیار درستی حرکت می کند. به نظرم امسال با احترام به امیر قلعه نویی، اگر بخواهم یک مربی تازه را نام ببرم، می گویم بهترین مربی لیگ، محمد ربیعی است.

اگر بخواهید نقطه قوت تیم های مدعی را نام ببرید، کدام تیم ها را می گویید؟ مدل بازی شان چه متفاوتی دارند؟

ابتدا چیزهای ساختاری را می گویم. استقلال و پرسپولیس شکل بازی شان سر جایش، نوع سازماندهی شان بر مبنای هواداری است. اگر شما آنجا بازی کنی ولی به لحاظ مدیریتی مشکل داشته باشی، به خاطر فشار هواداری و انتظاراتی که مردم از بازیکنان دارند، مینیممی از کیفیت بازیکنان را خواهید داشت. اضافه کنم که این دو تیم بهترین نفرات فوتبال ایران را در کنار سه تیم مدعی دیگر دارند. شاید با سپاهان این سه تیم یک گروه از لحاظ کیفیت بازیکن هستند. دو تیم دیگر یعنی گل گهر و مس یک لول از لحاظ کیفیت بازیکن پایین تر ولی به لحاظ ساختار و مدیریتی بالاتر هستند. آن ها سعی می کنند با کیفیت فردی یک بخش هایی را جبران کنند. چیزی که در استقلال و پرسپولیس به خصوص در استقلال می بینید، این است که بازیکن هم سطح بیشتر از بقیه تیم ها دارند. بازیکنانی که می توانند سرنوشت بازی را تعیین و عوض کنند، اول در استقلال می بینید بعد سپاهان و بعد در پرسپولیس. در عوض در این سه تیم، بهترین ساختار بازی را پرسپولیس دارد. شکل و ساختار بازی شان منسجم و سازماندهی شده تر است. هرچند پرسپولیس چند بازیکن کلیدی از دست داده که نتوانسته با نفرات جدید جای آن ها را پر کند. بنابراین خلاء آن ها در بازی پرسپولیس دیده می شود. پرسپولیس دو شکل بازی دارد. یک 2-4-4 با چهار دفاع مرکزی و دو فوروارد. کنار خط را به بازیکنان کناری می دهند. در بعضی بازی ها، با دفاع سه نفره بازی کرده اند. یعنی 3-4-3. منتها بیشتر 2-4-4 بوده اند. نفرات کافی هم برای هر دو سیستم دارند.

نقاط قوت این سیستم ها در پرسپولیس چیست؟

البته بستگی دارد چه بازیکنان بازی می کنند چون شکل حرکتی متفاوت است. این سیستمی که پرسپولیس بازی می کند، تجمع زیادی در مرکز زمین داشته و کانال های کناری را فقط در اختیار دو بازیکن قرار می دهد.  بنابراین سعی می کند فقط در فاز نهایی، ساخت بازی در ابتدا و انتهای زمین از این دو نفر کناری استفاده کند. البته شرایط بازی تحمیل می کند به آن ها پاس داده شود ولی از نظر سیستم، ایجاب می کند که برای فاز نهایی برای سانتر به آن ها پاس داده شود یا اینکه در دفاع در ساخت بازی گیر می کنند، از این دو نفر استفاده می کنند ولی بقیه اش در طول بازی می کنند چون تراکم نفرات در مرکز زمین بیشتر دارند. اینطور نیم فضاها را پوشش می دهند ولی حفره در کناره ها دارند. به دلیل اینکه شکل بازی شان مالکانه است و توپ بیشتری معمولا نسبت به حریف دارند، حریف را تحت فشار قرار می دهند و اجازه نمی دهند تیم حریف از فضاهای ایجاد شده استفاده کند.

اما راجع به استقلال، این تیم با دفاع سه نفره بازی می کند. در ساخت بازی با وریا غفوری و در چپ با دو نفر بازی کرده است. گاهی اوقات با یک و یا دو هافبک دفاعی بازی می کند. جلوی زمین نیز سیستم های متفاوتی داشته است. بستگی دارد از چه نفراتی در زمین استفاده می شود. نمی دانم ایده استقلال برای بازی با دفاع سه نفره چیست برای اینکه از مزایای آن استفاده نمی کند. در فاز دفاعی به خاطر وزنی که جلوی زمین دارد، طبیعتا تیم ها در موقعیت دفاعی با استقلال مواجه می شوند. با توجه به اینکه استقلال سه دفاعه بازی می کنند، معمولا در کناره ها فضاهایی است که به تیم حریف می دهند و موقعیت ایجاد می شود. بسته به اینکه از چه سمتی تیم حریف حمله می کند، معمولا در هر دو سمت به خصوص در سمت راست فضا به تیم حریف می دهند. ضد حملاتی که استقلال می خورد معمولا به همین شکل است. مزیتی که این شکل بازی برای استقلال دارد، در فاز حمله است ولی از مزایای آن استفاده نمی کند. اگر یکی از مدافعان وسط پا به توپ به مرکز اضافه شود، می تواند مزیت داشته باشد ولی نفراتی که استقلال استفاده می کند معمولا فقط دانشگر این توانمندی را دارد. بنابراین یکی از اشکالات بازی استقلال این است که بازی اش قابل پیش بینی است. این شکل از بازی با توجه به اینکه برای عقب زمین به اندازه کافی راه حل دارد و مدافعان خوب لیگ را دارد، می تواند تنوع بیشتری برای بازی اش ایجاد کند. در جلوی زمین استقلال نفرات کلیدی دارد ولی شکل بازی این تیم مشکل بزرگی دارد و آن این است که فوق العاده به نفری که به فوروارد اصلی است، وابسته است. یعنی رودی ژستد. شاید خیلی شکل بازی اش برای هواداران به چشم نیاید ولی نوع بازی اش فوق العاده کلیدی است. از این جهت که توپ را حفظ می کند و اجازه می دهد بازیکنان دیگر در جلوی زمین اضافه شوند، یا از نفر صاحب توپ رد شده یا حمایت شوند. اگر رد بشوند، موقعیت ایجاد می شود. حمایت از فورورادشان می تواند موقعیت شوت یا ساخت بازی ترکیبی را ایجاد کند. به ندرت توپ لو می دهد و خیلی خوب توپ را تقسیم می کند. این ها مزایایی است که اگر نفر دیگری را بگذارند، شکل بازی شان عوض می شود. شاید آن طور که انتظار داشته اند، گل نزده ولی بازی استقلال به نوع بازی او فوق العاده وابسته است. در مجموع می خواهم بگویم استقلال در ساخت بازی از عقب به جلوی زمین، کمی اشکال دارد چرا که قابل پیش بینی است. در ضد حمله خورد نیز فضاهایش کاملا یکسان بوده و تغییری ایجاد نشده است. این هم بخش دیگری از بازی استقلال است که می شود راجع به آن صحبت کرد که به نظرم استقلال نیاز دارد برای تغییر بازی اش در پوشش فضاها فکری کند. در فاز انتقال به حمله، استقلال شرایطش خوب است. برعکس در انتقال به دفاع، آن صلابتی که در حمله دارد را ندارد.

در خصوص سپاهان چطور؟

سپاهان تنها تیمی در لیگ است که فاصله نفرات روی نیمکت و در زمینش بسیار کم است. یعنی راحت 18-19 بازیکن را می توانید در سپاهان اسم ببرید که برای بازی در تیم اصلی کیفیت لازم را دارند. سپاهان با دفاع چهار نفره بازی می کند. دو هافبک دفاعی دارد. دو بازیکن گوشه و یک بازیساز در پست شماره ده دارد. کیفیت بالای سپاهان در کیفیت فردی بازیکنانش است. در وهله اول فاصله کم بین بازیکنانی است که روی نیمکت و درون زمین هستند. بنابراین هرگونه مصدومیت یا محرومیت را در بازی بعدی با همان کیفیت می توانند جبران کنند. این پوئن بسیار بزرگ برای تیمی است که می خواهد برای قهرمانی رقابت کند. فاکتور دیگر سپاهان، این است که وقتی توپ را از دست می دهند، چهار نفر بالای زمین خیلی خوب پرس می کنند و 4 نفر بالای زمین پرس می کنند. یکی از اشکالاتشان این است که نفرات عقب به مانند نفرات جلو پرس نمی کنند. یعنی پرس شان گروهی است به جای اینکه 11 نفره باشد. این یک مقدار فضا برای تیم روبرو درست می کند به خصوص در سمت مخالف و امکان انتقال توپ به آن سمت را می دهد. بخش دیگر قابل توجه بازی سپاهان این است که معمولا دو هافبک دفاعی جلوی مدافعان، برای بردن توپ به عمق دچار مشکل می شوند پس از اینکه توپ را می گیرند. این برای جلو بردن توپ و ساخت بازی ایجاد مشکل می کند. یکی از اشکالات سپاهان در ساخت بازی اش همین است. موقعی که می خواهند توپ را از عقب به جلوی زمین منتقل کنند و توقع دارند این دو بازیکن توپ را بالا ببرند. اینجا سپاهان از بازیکنان یک شکل استفاده می کند و در چرخش بازیکنان رو به بالا یک مقدار جزو سکته هایی است که در انتقال توپ دارد. بنابراین مجبور هستند توپ را بیشتر به کناره ها ببرند. این اشکال را سپاهان باید رویش کار کند و تغییراتی ایجاد کند تا توپ را آسانتر به فاز جلو ببرد اگر می خواهد در عمق بازی کند. البته برای بازی در کانال مرکزی، یعنی سانتر از کنار و استفاده از کانال مرکزی، دو بازیکن خیلی خوب به خصوص مغانلو را روی هوا دارند اما به نظرم سپاهان با همین نفرات می تواند روی زمین و در کانال های مرکزی موقعیت ایجاد کند چرا که نفرات خوبی دارد ولی به اندازه کافی این کار را انجام نداده است.

همچنین ببینید:

هومن افاضلی در میز تاکتیک طرفداری؛ پکیجی که ما برای فوتبال مان ساختیم قابل فروش نیست! / قسمت اول 

استقلال تهران استقلال ایران تاج باشگاه استقلال استقلال تهران